Saturday, March 28, 2009

Walang gutom



Sa Pinas walang gutom
ani kulas: tingnan si Mrs. Ting
umaawas ang ref sa Krispee Kreme
Savory Chicken, Goldilock’s,
Donut – Mister at Dunkin’
katas ng panggigipit
sa aring pabrika ng gatas –
pampadede kay Junior Ting
obese na anak.

Dagdag pa nya, 
malasin si Mr. Kong
paldo’ng bulsa sa malutong
na perang kupit sa konstruksiyon
kontrata sa highways. 
Ayun, patong-patong
sa  mansyon litson at alak,
buto-buto’y di pa maitapon 
kay Delyang katulong -
kay pit bull, bagkus, pinukol
spoiled, asong ulol.

Wala, walang gutom
sa mahirap o mayaman 
tomas o tomasa, Inigo o Lucio
sa Megamall, Ayala Mall
Galleria Mall, Star Mall
saanmang shopping mall
ni Henry Sy. You’ll see
maging pulutong ng tsinelas,
lalo na pag-atrenta o kinsenas
swis lang ng credit card
o kiskis ng cash
tighaw ang uhaw, 
gutom ay tunaw -
kahit isang kahig at tuka
kahit ubos-ubos biyaya
dahil bukas, bukas, bukas
‘sangkahig ulit santuka
O wala.

Dahil nga walang nagugutom
sa Pinas, diin ni kulas. 
Sa tulad nyang may palasyo 
sa daang Kalayaan, QC
duon sa tabi ng V. Luna
sa island, lupang surrounded 
not by water but mga jeepney
kotse bus konkretong kalye
nakomisyunan ng malaki
ni Mr. Kong – walang gutom sa kalye,
menu’y available sa tabi-tabi.
Konting wais lang, turo niya’y ganire:
mangalahig ng basura sa tabi-tabi,
sa MacDo, o Chowking o Jolibee
sa Wack-Wack, pag swinerti
may tira-tira pansit o burdyer o sopdrink 
o kaning panis; neks sa prosidyur
magparikit ng styropor 
isalang sa apoy ang takip ng Nido,
ipatong ang na-order mo,
langhap-sarap ang halimuyak
ng bulok na nagliliyab. Presto!
Bon apetito. Brekpastlantsdiner
Serbportu, tri, por…twenipor
Ageynst da setingsan ober QC hall.

Wala, diin ni Kulas,
walang gutom sa Pinas.

Wednesday, March 25, 2009

Pormula ni Kiko


Si Kikong Kinse
anyos may pormulang mahiwaga-
turo ni Aling Hibang Laslas
aniya’y gayuma may kabayo’ng lakas
para magbalik ang watiwat.
Simple lang ang timpla, 
dalawang sahog – bleyd at pupulsuhan:
si Kiko, kaya tadtad ng peklat
patong-patong na landas-hiwa – 
ritwal niyang pagdukot sa ugat
anuman iyong bara sa dibdib
anuman iyong bikig
anuman iyong, ngayong 
kinse anyos pa lang,  hilahod
ang loob sa araw-araw na pagsubok
sa lansangan, sa tulay sa Cambridge
Cubao, kung saan patong-patong ang yero at kongkreto
ang luha at pighati, tuwa at pagpupunyagi,
titi at kiki, mga peklat sa pupulsuhan
ng ilog Pasig.

“Pero bakit wala pa rin si mama?”

ikaw na’ng, sa walong taong gulang
pa lang, ipagtabuyan ng ‘tang 
inang patay-lasing, maga ang kasing-kasing
sa bigong pag-irog ng asawang plip
sa bato – kapiling ng walong supling
ay ipamigay sa kapitbahay, sa tambay
magtaka ka pa’ng tubuan ng sungay?
ngayong kinse anyos, lungayngay
sa paghagilap sa bagong pormula:
nauna’y sablay…

Ngunit, himala, laging may sagip.
tsk tsk buhay nya talaga’y plip!
masagip ng bagong ama-amahan
wag magkamaling angalan 
may sikmat sa pisngi agad, hayan 
sapin-sapin ang peklat
bukod pa’ng sa pupulsuhan:
“Alat ang isnats sa Culiat? Ala kang pakinabang!” 

at kung hindi nga naman matugunan 
ang simpleng hiling naman ni Amang
lagot, wala ng ina, wala pang ama
ay ala! walang nagmamahal!
Kahit agaha’y suntok, meryenda’y kalmot
lambing lang iyon, karinyo-brutal:
“opo, opo, dedelihensiya na po, amang!”
e kung ipagtabuyan?

“Kala ko, mahal nyo ako.”

Si Kikong Kinse, tiis 
sa kagat-lamok-daga-ipis 
sa ilalim ng tulay na bahay 
nilang barkada. May bagong pormula: 
yung mabango, 
yung mahalimuyak
yung sarap-langhap, 
yung turo ni Emong Singhot
sa ilalim ng tulay, sa teritoryo ni Pulis, 
sa ilalim ng tulay: “Tsip, sabit, rolex lang, o!” 
bagong pormula para sa lumang
sakit na nadarama: pagmamahal?

“Nanakawin ko yun!”





Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License.